W piątek 29 listopada późnym popołudniem otrzymaliśmy maila z MSWiA z zaproszeniem do zajęcia stanowiska wobec projektu rozporządzenia dotyczącego przedłużenia strefy buforowej przy granicy z Białorusią o kolejne 90 dni (licząc od 10 grudnia).
W tytule konsultacje publiczne, termin zgłaszania uwag: 4 grudnia. Choć nadzieja na zmianę rządowych planów nikła, wykorzystaliśmy dane nam 3 dni robocze.

Nasze uwagi zawierają się w pięciu głównych punktach:
1. Sytuacja na tym odcinku granicy pozostaje podobna od sierpnia 2021 roku, a decyzja o ograniczeniu prawa do przebywania w strefie nadgranicznej jest podejmowana nie pierwszy raz. Zachęcam do podejmowania decyzji z większym wyprzedzeniem, które umożliwi rzetelne konsultacje i stworzy przestrzeń do rozmowy na temat wyzwań na tym odcinku granicy.

2. Rozporządzenie powinno umożliwiać wejście do strefy osobom niosącym pomoc humanitarną.  W samym wrześniu i październiku o pomoc humanitarną zgłosiło się co najmniej 101 kobiet, w tym trzy kobiety w ciąży i 74 dzieci (w tym 63 bez opieki) – to dane Stowarzyszenia We Are Monitoring.

3.  Nie ulega wątpliwości, że ruch migracyjny na tym odcinku jest sztucznie kreowany przez reżim białoruski, ale „cudzoziemcy z państw wysokiego ryzyka migracyjnego” (określenie z projektu Rozporządzenia) pochodzą w istotnej części z państw, których obywatele mają bardzo wysoki odsetek uznawalności wniosków o status uchodźcy. Krótko mówiąc – mają prawo poszukiwać międzynarodowej ochrony.

4. Nie obserwujemy zróżnicowanych działań państwa polskiego, które uderzałyby w autorów obecnej sytuacji [napięcia na granicy], a nie migrantów, którzy, jak rząd sam podkreśla, są przez stronę białoruską traktowani instrumentalnie. Apelujemy więc o przemyślenie działań naszego kraju tak, aby nie podważając ludzkich praw osób w drodze, adresowały źródła problemu.  

5. Funkcjonowanie w warunkach strefy zamkniętej może wzmagać poczucie bezkarności poszczególnych przedstawicieli służb i negatywnie wpływać na przestrzeganie praw człowieka. Zwracamy uwagę na wartość poddawania kontroli działań resortów i służb dysponujących władzą.

Pełną treść uwag dotyczących projektu rozporządzenia przeczytacie tu: Uwagi do projektu rozporządzenia